In het Gezond en Actief Leven Akkoord (GALA) werken gemeenten, GGD’s, zorgverzekeraars en het Ministerie van VWS gezamenlijk aan een gezond en actief leven met een stevige sociale basis. Met het GALA krijgt preventie een cruciale positie in het zorg- en sociaal domein. Aansluiting vindt plaats met medische zorg (via het IZA) en het sociaal domein (onder andere Wmo en Jeugdhulp). Het GALA richt zich expliciet op de verschuiving van de geïndiceerde zorg naar “de voorkant” met de focus op gezondheid, preventie en de sociale basis.
Een integrale domein overstijgende benadering van preventie is nodig, met aandacht voor achterliggende factoren die invloed hebben op gezondheid. Individuele factoren kunnen een rol spelen, maar ook aspecten van de fysieke en sociale omgeving zijn van invloed. Dit omvat de voedselomgeving en een omgeving die beweging bevordert op scholen en werkplekken, evenals factoren zoals bestaanszekerheid. Verschillende domeinen, waaronder publieke gezondheid, gezondheidszorg, het sociaal domein en de fysieke inrichting, leveren een bijdrage aan de gezondheid van de inwoners.
Eén van de belangrijkste doelen is het terugdringen van gezondheidsachterstanden, met een specifieke focus op kwetsbare groepen, zoals kinderen die opgroeien in moeilijke omstandigheden en ouderen. Door te investeren in een integrale en preventieve aanpak kan tevens curatieve zorg en ondersteuning voorkomen, verminderd of uitgesteld worden.
In 2024 dient elke gemeente een beleidsvisie GALA te hebben, gericht op preventie, gezondheidsbevordering en de sociale basis, met speciale aandacht voor wijkgerichte uitvoering die nauw aansluit bij de dagelijkse leefwereld van de mensen. Dit is essentieel voor het versterken van de sociale samenhang, het welzijn en de gezondheid van inwoners. In deze beleidsvisie wordt aangegeven hoe de gemeente samen met de zorg- en maatschappelijke partners en de sociale basis invulling gaat geven aan de GALA doelstellingen. Nieuwe én bestaande interventies zoals valpreventie, welzijn op recept, Kansrijke Start, GLI’s en de versterking van de sociale basis met gemeenschappen, informele zorg en mantelzorg moeten een plek krijgen in dit plan. Ook is het belangrijk om nadrukkelijk de verbinding te leggen met medische en sociale zorg.
Het concept van de Arrangementenwaaier biedt inspiratie bij de aanpak van GALA. In de Arrangementenwaaier wordt immers uitgegaan van een integraal mensbeeld van de inwoner door de focus op tien leefdomeinen in plaats van traditionele beleidsvelden. Door aandacht voor diverse leefdomeinen zoals fysieke en mentale gezondheid, werk/opleiding, sociale participatie, en financiën en inkomen versterken we de samenwerking binnen de sociale zorg en verbeteren we de kwaliteit van leven en gezondheid van de inwoner; onze medemens. De waaier dient als hulpmiddel voor een integrale, domein overstijgende aanpak gericht op gezondheid, dichtbij de inwoner in de wijken. Bovendien geeft de Arrangementenwaaier inzicht hoe de ondersteuningsringen voor mensen, zoals naasten/mantelzorgers, de sociale basis, en het voorliggende veld en preventie, versterkt kunnen worden. Daarnaast toont het aan hoe deze ondersteuningsringen uiteindelijk met de geïndiceerde zorg en ondersteuning verbonden kunnen worden. Hierdoor kan de beweging naar de "voorkant" worden gemaakt, verbetert de kwaliteit van (samen)leven en wordt kostenbeheersing in de zorg haalbaar. Wij gebruiken hiervoor inzichten die we halen uit data. Door data-ondersteund in plaats van data gedreven te werken blijft bij ons de medemens centraal staan.
Met behulp van het sociaal profiel, gebaseerd op openbare data van CBS/GGD/RIVM, kan op wijkniveau de gezondheidsachterstanden en aanwezigheid van kwetsbare doelgroepen inzichtelijk gemaakt worden. Op basis daarvan kunnen gerichte interventies per wijk en per doelgroep geprioriteerd worden, passend bij de specifieke opgave van de wijk. Vervolgens dienen deze interventies gemonitord te worden, de resultaten gemeten te worden en vertaald in een maatschappelijke businesscase. Indien de interventie bijdraagt aan de doelstellingen van GALA kan de interventie gecontinueerd worden in dezelfde wijk, of uitgerold worden naar andere wijken of doelgroepen.
Wil jij weten hoe wij jou kunnen helpen in het begeleiden van GALA? Neem dan vrijblijvend contact op met robin@sofieverbindt.nl. Wees welkom!
